Historia monasteru św. Sawy w Karonie
Monaster znajduje się 30 km na północny zachód od Pafos, na wzgórzu na wschodnim brzegu rzeki Diarizos. Mimo częściowego zniszczenia, do dziś zachował się tu kościół i kilka starych cel. Pierwotnie kościół miał trzy nawy, ale teraz jest tylko jedna nawa pokryta dwuspadowym dachem. Monaster prawdopodobnie został założony w 1120 roku przez św. Jana Kelokedarskiego, pochodzącego z wioski Malunta, który później został metropolitą Pafos.
Rekonstrukcje i pożar
Na kamiennej belce nad zachodnim wejściem widnieje nieczytelny napis mówiący o rekonstrukcji kościoła w 1530 roku. Nad tym wejściem na małym zamkniętym łuku jest napis mówiący o rekonstrukcji monasteru przez biskupa Pafos, Joachima, w 1742 roku. Prawdopodobnie biskup Joachim gruntownie odnowił kościół z 1530 roku. W zachodniej ścianie zachowały się kamienne łuki gotyckich drzwi z eleganckimi inicjałami greckiego napisu, który nie może być odtworzony z powodu jego fragmentaryczności.
Wiadomo na pewno, że 7 grudnia 1467 roku w monasterze wybuchł pożar wywołany uderzeniem pioruna. Wystąpienie o to zwrócił uwagę opat klasztoru, Gerasimos, do króla Jakuba II. Pożar zadał duże straty monasterowi, dlatego opat prosił króla o zwolnienie monasteru z podatku. Król Jakub II spełnił prośbę przełożonego monasteru i zwolnił ich z podatku swoim dekretem z 25 lutego 1468 roku.
Monaster w dokumentach historycznych
Monaster jest wspomniany w listach okólnych papieża Klemensa V z 1 lutego 1306 roku. W tym liście papież upoważnił łacińskiego biskupa Pafos do przeprowadzenia reformy trzech klasztorów Pafos, w tym monasteru św. Sawy. Nie znamy dokładnych reform przeprowadzonych w monasterze św. Sawy przez łacińskiego biskupa Pafos w 1306 roku, ale monaster pozostał prawosławny.
Obecne czasy i ikony monasteru
Monaster został zamknięty w latach 20. XX wieku z nieznanych przyczyn. Najstarsza z zachowanych ikon monasteru – obraz Matki Bożej Odigitrii, jest teraz w Muzeum Bizantyjskim w Metropolii Pafos i datowany jest na początek XIII wieku. Mniej więcej w tym samym czasie można datować uszkodzoną ikonę św. Sawy. W kościele nie ma fresków. Wszystkie stare ikony zostały przeniesione stąd do Pafos i są teraz wystawiane w Muzeum Bizantyjskim Metropolii.
