Cypryjska mysz: unikalny gatunek endemiczny
Cypryjska mysz, o naukowej nazwie Mus cypriacus, jest szczególnym gatunkiem małych ssaków należących do rodziny myszowatych. Gatunek ten, zidentyfikowany jako nowy w 2004 roku dzięki badaczowi Thomasowi Cucce, został oficjalnie uznany w 2006 roku. Typowe miejsce występowania to wieś Alasa na Cyprze. Jest to gatunek-siostra myszy macedońskiej (Mus macedonicus), z którą dzieli wspólnego przodka. Izolacja genetyczna doprowadziła do rozwoju unikalnych cech u tego endemicznego gatunku.
Historia pochodzenia
Cypryjska mysz istnieje na terenie wyspy od czasów starożytnych. Analiza danych genetycznych i subfosylnych szczątków pokazuje, że pojawiła się na Cyprze 9-10 tysięcy lat przed przybyciem człowieka. Prawdopodobnie dotarła na wyspę przypadkowo na naturalnej tratwie. Izolowana przez Morze Śródziemne od kontynentalnych lądów, cypryjska mysz rozwijała się samodzielnie, adaptując się do lokalnych warunków środowiska.
Rozprzestrzenienie i siedlisko
Endemiczny gatunek występuje wyłącznie na wysokości od 300 do 500 metrów nad poziomem morza. Typowe miejsca zamieszkania obejmują opuszczone tarasy rolnicze, obszary z mozaikową roślinnością, takie jak trawiaste pola, zarośla i winnice. Na mniejszych wysokościach, 100–105 metrów nad poziomem morza, bytują w lasistych dolinach rzecznych, gdzie współistnieją z myszą domową (Mus musculus domesticus). W niższych miejscach, poniżej 100 metrów, gdzie działalność ludzka jest najbardziej wyraźna, jej nie spotykamy.
Fizyczne cechy
Cypryjska mysz charakteryzuje się niewielkimi rozmiarami. Długość jej ciała razem z głową waha się od 70 do 95 mm, a ogon jest nieco krótszy od ciała, wynosząc 63–92 mm. Uszy mają długość od 13,6 do 16,8 mm, a tylna stopa mierzy od 15,1 do 19 mm. Całkowita masa waha się od 11,5 do 24 gramów. Mysz ma brązowy grzbiet z umaszczeniem aguti, natomiast brzuch ma białawy odcień. Nogi i łapy są różowawe, oczy duże i wypukłe. Samice posiadają pięć par sutków.
Adaptacja i ochrona
Cypryjska mysz przetrwała w warunkach, w których inne gatunki znikały z powodu wpływu działalności ludzkiej. Jest jedynym endemicznym gryzoniem wśród wysp Morza Śródziemnego i może być uważana za “żywą skamieniałość”. Potencjalne zagrożenia dla gatunku są nieznane, ale mogą do nich doprowadzić zmiany w polityce rolniczej, rozwój turystyki i miast. Mimo to, nadal pozostaje gatunkiem o najmniejszym ryzyku zgodnie z bieżącymi ocenami.
