Historia i przedhistoria powstania
Krajowa Organizacja Cypryjskich Bojowników (EOKA) została utworzona w 1955 roku pod kierownictwem generała Georgiosa Grivasa. W tamtym czasie Cypr znajdował się pod władzą Wielkiej Brytanii. Brytyjczycy obiecali, że zjednoczenie Cypru z Grecją będzie możliwe, jeśli Grecja dołączy do I wojny światowej po stronie aliantów. Jednak obietnica ta nigdy nie została spełniona. To stało się podstawą dla ruchu nacjonalistycznego na wyspie.
Ideologia i cele
EOKA była organizacją antykolonialną i antyimperialistyczną z głównym hasłem: „Uwolnienie Cypru spod jarzma brytyjskiego”. Drugim, mniej afiszowanym celem było zjednoczenie Cypru z Grecją (enosis). Organizacja skupiała się na przyciąganiu międzynarodowej uwagi do swojej walki. Osiągano to poprzez akty sabotażu i działania zbrojne, które miały zdobyć szeroki rozgłos.
Działania wojenne
EOKA rozpoczęła swoje działania zbrojne 1 maja 1955 roku. Jednocześnie zaatakowane zostały cypryjska stacja radiowa i koszary armii brytyjskiej. Głównym celem było zmniejszenie wpływów Wielkiej Brytanii na Cyprze. Metody obejmowały sabotaż obiektów wojskowych i ataki na konwoje brytyjskie. W przeciwieństwie do innych ruchów antykolonialnych, EOKA nie próbowała zdobyć terytorium Cypru. Było to związane z małymi rozmiarami wyspy i nieodpowiednimi do takich działań warunkami terenowymi.
Rozbieżności w organizacji
Pomimo ogólnego kierunku walki, w EOKA istniały rozbieżności co do taktyki i celów. Polityczne skrzydło organizacji, pod przewodnictwem Makariosa, skłaniało się ku kompromisowi z Brytyjczykami. To wywoływało napięcia wśród uczestników, zwłaszcza gdy walka zbliżała się do finału.
Znaczenie ruchu
EOKA odegrała znaczącą rolę w walce o niepodległość Cypru. Choć nie udało się osiągnąć pełnego zjednoczenia z Grecją, organizacja przyczyniła się do uświadomienia znaczenia narodowej tożsamości. W 1960 roku Cypr stał się niezależną republiką, co było wspólnym zwycięstwem wszystkich, którzy walczyli przeciwko władzom kolonialnym.
